.png "English"){kind=small}
Kimler Böbrek Verebilir
Böbrek yetmezliği olan hasta için en uygun verici adayı hasta ile duygusal bağı olan yakın akrabalarıdır. Bu anlamda en uygun verici adayı kardeş ve daha sonra da anne babadır.
Diğer yakın akrabaların doku gruplarının uyma şansı kardeş ve anne-babaya göre daha azdır. Akraba olmayan canlı vericiden organ nakli de mümkün olmakla birlikte doku uygun vericiden organ nakli de mümkün olmakla birlikte doku uygun verici bulma şansı daha azdır. Akraba olmayan canlı vericilerden para karşılığı böbrek sağlama (yurtdışında yapılan canlı vericiden böbrek nakillerinde olduğu gibi) ise böbrek nakli gerçekleştiren hekimler ve bu hekimlerin bağlı bulundukları kuruluşlarca tıbbi etik kurallarına uygun bulunmamakta ve önerilmemektedir. Üstelik bu uygulamalar genellikle ticari amaçla gerçekleştirildiği için bazı önemli tıbbi sakıncalar da taşımaktadır. Şüphesiz hastaları yurtdışına taşıyan temel neden yurt içinde yeterince kadavra böbrek sağlanamayışıdır. Bu, ülkemizde böbrek nakli uygulamalarındaki en temel problemdir. Ulusal anlamda yeterince kadavra böbrek sağlanması durumunda yurtdışına çıkışlar ve bunların yarattığı sakıncalar giderilmiş olacaktır.
Böbrek nakli uygulamalarında böbrek verecek kişi donör olarak tanımlanır. İdeal olarak canlı donörün sağlıklı olması, kanser, şeker hastalığı, böbrek taşı hastalığı, tansiyon yüksekliği gibi hastalıklara sahip olmaması istenir. Yine donörün tercihen çok yaşlı olmaması (ideal olarak 55 yaş altı tercih edilmekle birlikte daha yaşlı vericiler de donör olabilirler), böbrek nakli ameliyatı için anestezi almasına engel olabilecek ciddi bir kalp-akciğer hastalığı olmaması tercih edilir. Yine verici olacak kişinin alıcıya bulaşabilecek bir mikrobik hastalığının da olmaması gereklidir (hepatit B ve hepatit C gibi).
Eğer donör bu sözünü ettiğimiz kuralları taşıyorsa bundan sonraki aşama kan grubu çalışılmasıdır. Donörün kan grubu ile alıcının (hastanın) kan grubu uygun olmalıdır. Böbrek naklinde aranan kan grubu uygunluğu kan verilmesinde olduğu gibidir. Yani O kan grubu hastalar sadece O kan grubu olan vericilerden, AB kan grubu olan hastalar ise tüm kan gruplarından böbrek alabilirler. Diğer kan grubu olan hastalar ise hem kendileri ile aynı kan grubunu taşıyan vericilerden, hem de O grubu vericilerden böbrek alabilirler. Böbrek nakillerinde Rh uyumluluğu aranmaz. Örnek vermek gerekir ise B Rh(+) kan grubu olan bir hasta B Rh(+), B Rh(-), O Rh(+) ve O Rh(-) vericilerden böbrek alabilir.
Kan grubu uygunluğu varsa, bundan sonraki aşama doku grubunun uygunluğudur. Bu konu ileriki bölümlerde detaylı olarak tartışılacaktır.
Böbrek yetmezliği olan hasta için en uygun verici adayı hasta ile duygusal bağı olan yakın akrabalarıdır. Bu anlamda en uygun verici adayı kardeş ve daha sonra da anne babadır.Diğer yakın akrabaların doku gruplarının uyma şansı kardeş ve anne-babaya göre daha azdır. Akraba olmayan canlı vericiden organ nakli de mümkün olmakla birlikte doku uygun vericiden organ nakli de mümkün olmakla birlikte doku uygun verici bulma şansı daha azdır. Akraba olmayan canlı vericilerden para karşılığı böbrek sağlama (yurtdışında yapılan canlı vericiden böbrek nakillerinde olduğu gibi) ise böbrek nakli gerçekleştiren hekimler ve bu hekimlerin bağlı bulundukları kuruluşlarca tıbbi etik kurallarına uygun bulunmamakta ve önerilmemektedir. Üstelik bu uygulamalar genellikle ticari amaçla gerçekleştirildiği için bazı önemli tıbbi sakıncalar da taşımaktadır. Şüphesiz hastaları yurtdışına taşıyan temel neden yurt içinde yeterince kadavra böbrek sağlanamayışıdır. Bu, ülkemizde böbrek nakli uygulamalarındaki en temel problemdir. Ulusal anlamda yeterince kadavra böbrek sağlanması durumunda yurtdışına çıkışlar ve bunların yarattığı sakıncalar giderilmiş olacaktır.
Böbrek nakli uygulamalarında böbrek verecek kişi donör olarak tanımlanır. İdeal olarak canlı donörün sağlıklı olması, kanser, şeker hastalığı, böbrek taşı hastalığı, tansiyon yüksekliği gibi hastalıklara sahip olmaması istenir. Yine donörün tercihen çok yaşlı olmaması (ideal olarak 55 yaş altı tercih edilmekle birlikte daha yaşlı vericiler de donör olabilirler), böbrek nakli ameliyatı için anestezi almasına engel olabilecek ciddi bir kalp-akciğer hastalığı olmaması tercih edilir. Yine verici olacak kişinin alıcıya bulaşabilecek bir mikrobik hastalığının da olmaması gereklidir (hepatit B ve hepatit C gibi).
Eğer donör bu sözünü ettiğimiz kuralları taşıyorsa bundan sonraki aşama kan grubu çalışılmasıdır. Donörün kan grubu ile alıcının (hastanın) kan grubu uygun olmalıdır. Böbrek naklinde aranan kan grubu uygunluğu kan verilmesinde olduğu gibidir. Yani O kan grubu hastalar sadece O kan grubu olan vericilerden, AB kan grubu olan hastalar ise tüm kan gruplarından böbrek alabilirler. Diğer kan grubu olan hastalar ise hem kendileri ile aynı kan grubunu taşıyan vericilerden, hem de O grubu vericilerden böbrek alabilirler. Böbrek nakillerinde Rh uyumluluğu aranmaz. Örnek vermek gerekir ise B Rh(+) kan grubu olan bir hasta B Rh(+), B Rh(-), O Rh(+) ve O Rh(-) vericilerden böbrek alabilir.
| Hastanın kan grubu | Böbrek alabileceği grup |
| 0 | 0 |
| A | A veya 0 |
| B | B veya 0 |
| AB | Tüm kan grupları |
Kan grubu uygunluğu varsa, bundan sonraki aşama doku grubunun uygunluğudur. Bu konu ileriki bölümlerde detaylı olarak tartışılacaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder